leestijd 6 minuten
In 2020 heb ik in opdracht een glaspaneel mogen maken voor een jong gezin. Het betreft een glaskunstwerk voor de rustplek voor hun geliefde babyzoon. Het glaspaneel was groter dan de afmeting van mijn oven. Hierdoor was het maakproces extra uitdagend en bijzonder. Ik heb het ontwerp gemaakt, het glas gesneden en het werkstuk met de auto vervoerd naar een bekende glaskunstenaar, 35 km verderop. Daar had ik de beschikking over een grotere oven om het werkstuk in te kunnen smelten. Het boren van de benodigde gaten daarna was adembenemend spannend. Gelukkig ging alles goed. Op de 14 mm grote glasrondjes die uit de boorgaten kwamen, heb ik in eigen oven op verzoek van de ouders de baby in het rood van de liefde afgebeeld. Precies zoals dit ook in het groot op het paneel verbeeld is. De kleine glasobjecten vormen een draagbare verbinding met het grote glaspaneel. Zij ervaren dit als troostend. De jonge ouders kwamen het glaspaneel zelf ophalen waardoor het contact heel persoonlijk en warm was. Grafmonumentenmaker Artea uit Veenendaal heeft het paneel bevestigd aan de glanzende zwarte stenen die het glas omlijsten.
Hans van Schendel heeft ruim een jaar later, bij een bezoek aan de plek in Rhenen, prachtige foto’s van het in het oog springende stuk gemaakt. Op de foto links is een detail te zien dat in werkelijkheid ongeveer 25 bij 25 centimeter is. De rechter foto is van de grond af omhoog gefotografeerd waarbij een totaal ander, kunstzinnig beeld van hetzelfde glaspaneel ontstaat.
De foto’s zijn in groot formaat op aluminium gedrukt om de wand te sieren tijdens een expositie van mijn werk.
Het verhaal achter het paneel in Rhenen is er een met een twist waarbij de adem in mijn keel stokte. De opdrachtgevers vonden veel steun aan dit kleurrijke glaspaneel. Ik schrok dan ook erg, toen ik in de zomer van 2023 een berichtje kreeg met de tekst: “helaas heb ik verdrietig nieuws, de mooie glasplaat is vernield”. Mijn hart sloeg een keer over. Hoe is het mogelijk? Wat is er gebeurd? Vernield?!
Vernield door jonge tieners die zonder het te beseffen enorme schade en veel verdriet hebben aangericht aan deze rustplek, aan stenen op andere vakken van de begraafplaats en zelfs aan oorlogsgraven. Inmiddels staan er ruim 60 herinneringsmonumenten met een of meer wonderlijke glaspanelen van mijn hand in Nederland en daarbuiten, maar dit heb ik nog niet eerder meegemaakt. En het wrange is, dat het moeilijk is een grafmonument te verzekeren.
De opdrachtgevers waren vanaf het begin heel duidelijk. Ze wilden het glaspaneel vervangen. Daaraan wilde ik graag meewerken. Het is onmogelijk een glaspaneel precies te maken zoals het was. Daarom heb ik ervoor gekozen de opdrachtgevers te betrekken bij het maken van van het nieuwe paneel. Het was een intensief en mooi proces. “Jammer dat het nodig was, maar fijn dat het kan”, was hun reactie. En het verhaal gaat verder…. er zijn twee vogeltjes toegevoegd aan het paneel, die de jongere broer en zus symboliseren. De vogeltjes piepen met hun kopjes net om het hoekje van de stenen aan weerszijden van het glas. Midden in de vrije ruimte van het paneel zijn nu 3 gekleurde glasdruppels te zien, de drie kinderen van het gezin. Nieuwe en al eerder gebruikte details zoals het groen- wit- groen van de vlag van Rotterdam, waar de jonge vader vandaag komt, konden we in het nieuwe glaspaneel verwerken. Op deze manier hadden ze optimaal invloed in de kleur en vormkeuze.
Van het oude restglas zijn troostvoorwerpen gemaakt, bijvoorbeeld een hart van het deel dat het gezin symboliseert. En harten die uitgedeeld zijn aan lieve mensen om hen heen. Betrokken mensen die financiële steun geboden hebben bij de crowdfunding om het restaureren van de rustplek mogelijk te maken. De grotere stukken kunnen thuis bij de familie een nieuw plekje gaan vinden.
En de onbezonnen jongeren? Die zijn opgepakt, hebben bekend en een haltstraf gekregen. Zij zijn samen met hun ouders in gesprek gegaan met de gedupeerden. Een emotioneel zwaar proces voor alle betrokkenen. Heel bijzonder is het dan ook, dat deze jongeren een stukje van het oude glaswerk hebben gekregen. Als symbool van vergeving en als afsluiting van de verdrietige overtreding die zij begaan hebben.
Het glas is terug in Rhenen, het monument hersteld. De zon kan het kleurrijke stuk weer doen oplichten en troost bieden aan de nabestaanden. Mogelijk nog meer dan voorheen.
Kijk bij de volgende links voor meer informatie over herinneringen in glas en glaspanelen voor grafmonumenten. Neem bij persoonlijke vragen of voor meer informatie contact op met Betty van Wonderlijk Glas.